Hà Nội bảo đảm quy hoạch đồng bộ thống nhất và phát triển bền vững

Định hướng lâu dài để phát triển Thủ đô văn minh, hiện đại và hội nhập quốc tế

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế và quá trình đô thị hóa, Hà Nội đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải có một hệ thống quy hoạch bài bản, khoa học và đồng bộ. Việc xây dựng Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 không chỉ là bước đi chiến lược mà còn là nền tảng định hướng lâu dài để phát triển Thủ đô văn minh, hiện đại và hội nhập quốc tế. Đặc biệt, việc bảo đảm các quy hoạch đô thị và nông thôn, cũng như các quy hoạch kỹ thuật, chuyên ngành được thống nhất, đồng bộ sẽ quyết định trực tiếp đến hiệu quả thực thi quy hoạch tích hợp của Thủ đô.

Tích hợp quy hoạch có thể hiểu là sự lồng ghép các nội dung cần thiết vào nội dung vốn có của quy hoạch, nhằm tạo nên một bản quy hoạch hoàn thiện, thống nhất giữa các nội dung liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau, khắc phục được sự chồng chéo, xung đột giữa các quy hoạch khi lập riêng lẻ. Nhờ đó, quy hoạch đảm bảo được mục tiêu phát triển cân đối, hiệu quả, bền vững giữa các ngành, vùng lãnh thổ và toàn quốc gia.

Đối với Hà Nội, đây là bản quy hoạch tích hợp đầu tiên, đồng bộ giữa quy hoạch không gian, kinh tế - xã hội, sử dụng đất, đô thị - nông thôn, hạ tầng kỹ thuật, bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu. Mục tiêu là xây dựng Thủ đô xanh, thông minh, bền vững, trở thành trung tâm lớn của khu vực Đông Nam Á.

Quy hoạch đô thị được xây dựng theo mô hình đa cực, bao gồm đô thị trung tâm và các đô thị vệ tinh được kết nối chặt chẽ bằng hệ thống giao thông hiện đại. Các khu chức năng được bố trí hợp lý, bảo đảm sự phát triển cân bằng giữa không gian sống, làm việc, sinh hoạt và giải trí. Đồng thời, các quy hoạch hạ tầng kỹ thuật như giao thông, cấp thoát nước, xử lý rác thải, công trình ngầm... đều được tích hợp ngay từ đầu, tạo nên một tổng thể hài hòa, đồng bộ và linh hoạt.

Ở khu vực nông thôn, Hà Nội chú trọng xây dựng các mô hình quy hoạch thích ứng với từng vùng, phát huy thế mạnh sản xuất nông nghiệp, bảo tồn di sản văn hóa và thúc đẩy phát triển du lịch sinh thái. Việc kết nối quy hoạch nông thôn với không gian phát triển đô thị là bước đi tất yếu nhằm hình thành mạng lưới liên kết chặt chẽ, vừa giữ gìn bản sắc truyền thống, vừa tạo động lực tăng trưởng.

Một điểm nổi bật là sự thống nhất giữa các quy hoạch chuyên ngành như điện, nước, môi trường, giáo dục, y tế, thông tin liên lạc... với quy hoạch tổng thể. Điều này bảo đảm cho việc đầu tư đồng bộ, tránh chồng chéo, trùng lặp, đồng thời tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên, ngân sách và thời gian.

Theo GS.TS Phùng Hữu Phú, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, việc xác định rõ triết lý phát triển Thủ đô và sự thống nhất giữa các lớp quy hoạch là yếu tố quan trọng nhất để triển khai hiệu quả.

Thành phố Hà Nội cũng xác định rõ vai trò của chuyển đổi số trong quản lý và thực hiện quy hoạch. Hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung, bản đồ GIS và công cụ số được áp dụng để tăng cường minh bạch, giám sát, đánh giá hiệu quả các dự án. Việc công khai thông tin quy hoạch tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp cùng tham gia, giám sát và phản biện, từ đó nâng cao chất lượng quy hoạch và tính khả thi trong thực tế.

Ngoài ra, thành phố cũng chú trọng đến việc cập nhật, loại bỏ các quy hoạch cũ, chồng chéo, không còn phù hợp. Các cơ chế đặc thù từ Luật Thủ đô sửa đổi giúp Hà Nội có thể chủ động trong điều chỉnh và tích hợp các quy hoạch chuyên ngành, bảo đảm tính liên thông giữa các vùng, từ nội đô đến vùng ven, giữa Hà Nội và các tỉnh lân cận trong vùng Thủ đô.

Việc bảo tồn các giá trị văn hóa, lịch sử, làng nghề truyền thống cũng được lồng ghép trong quy hoạch. Các di tích, khu phố cổ, làng cổ được bảo vệ, phát huy giá trị trong phát triển du lịch, gắn kết với không gian đô thị hiện đại, tạo nên đặc trưng riêng của Hà Nội – một đô thị vừa truyền thống vừa đổi mới.

Cuối cùng, thành công của quy hoạch không chỉ phụ thuộc vào tầm nhìn chiến lược mà còn ở sự phối hợp liên ngành, sự đồng thuận của nhân dân và sự tham gia tích cực của doanh nghiệp. Nhà nước giữ vai trò kiến tạo và định hướng, còn cộng đồng và doanh nghiệp là lực lượng triển khai và đồng hành cùng sự phát triển của Thủ đô.

Vận dụng hiệu quả cơ chế, chính sách đặc thù trong thực hiện Quy hoạch Thủ đô

Để triển khai hiệu quả Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, mới đây, UBND TP. Hà Nội đã ban hành Kế hoạch thực hiện với 20 chỉ tiêu, 70 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, đột phá; 227 nội dung công việc cần triển khai và 201 dự án, nhiệm vụ ưu tiên thực hiện trên địa bàn Thành phố trong giai đoạn này.

Kế hoạch này nhằm cụ thể hóa Quyết định số 1569/QĐ-TTg ngày 12/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ, xác định rõ nội dung, nhiệm vụ trọng tâm và phân công trách nhiệm cụ thể đối với từng cơ quan, đơn vị, địa phương, đảm bảo thống nhất từ nhận thức đến hành động trong quá trình triển khai thực hiện Quy hoạch Thủ đô.

Đặc biệt, việc vận dụng hiệu quả các cơ chế, chính sách đặc thù được quy định trong Luật Thủ đô là yếu tố then chốt để tạo ra những đột phá, huy động đa dạng các nguồn lực bên ngoài và các thành phần kinh tế tham gia khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, trở thành nguồn lực phát triển Thủ đô.

PGS.TS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam cho rằng: Việc lồng ghép quy hoạch kỹ thuật, hạ tầng xã hội và bảo vệ môi trường trong quy hoạch tích hợp của Hà Nội sẽ giúp khắc phục tình trạng chồng chéo, thiếu đồng bộ lâu nay. Đây là cơ hội để Thủ đô phát triển bền vững, thích ứng linh hoạt với biến đổi khí hậu, đồng thời bảo đảm tính liên kết vùng và phát huy hiệu quả sử dụng đất.

TS. Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam nhận định: Quy hoạch Hà Nội thời kỳ mới đã thể hiện rõ tư duy chiến lược, không chỉ hướng tới phát triển đô thị hiện đại, mà còn bảo tồn được giá trị văn hóa và sinh thái của Thủ đô. Việc đồng bộ giữa quy hoạch tổng thể và quy hoạch ngành, lĩnh vực sẽ tạo ra một nền tảng vững chắc cho phát triển lâu dài, bền vững và bảo đảm sự cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và chất lượng sống cho người dân Thủ đô.

Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050 là định hướng chiến lược có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của Thủ đô trong giai đoạn mới. Việc bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ giữa các loại quy hoạch – từ đô thị đến nông thôn, từ hạ tầng kỹ thuật đến chuyên ngành – là điều kiện tiên quyết để hiện thực hóa tầm nhìn dài hạn. Với cách tiếp cận tích hợp, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của nhân dân và doanh nghiệp, Hà Nội có đầy đủ điều kiện để trở thành trung tâm phát triển hiện đại, bền vững, giữ vững vai trò đầu tàu của cả nước và vươn tầm quốc tế.

Thùy Chi